Szachy to gra znana niemal w każdym zakątku świata. Szacuje się, że powstała ok. V-VI n.e. Przez setki lat były ulubioną rozrywką królów. Jest to gra wymagająca koncentracji, umiejętności planowania, a także sztuki strategicznego i taktycznego myślenia – dzięki niej władcy mogli lepiej przygotować się np. do decydującej bitwy. Jak twierdzi Michał Kanarkiewicz, instruktor szachowy oraz biznesowy trener strategicznego myślenia, dzisiaj strategie znane z szachownicy przydają się przede wszystkim w biznesie!
Michał Kanarkiewicz, przyglądając się przez lata rozgrywkom szachowych mistrzów na światowym poziomie zauważył, że istnieje wiele kompetencji i umiejętności, które przydają się nie tylko szachistom, ale też przedsiębiorcom w biznesie. Osiągnięcie sukcesu na rynku jest praktycznie niemożliwe bez jasno sformułowanego planu strategicznego oraz określenia konkretnych działań i długofalowych celów. Szachy uczą sztuki myślenia strategicznego, konstruowania logicznych wniosków, planowania działań z wyprzedzeniem oraz przewidywania ich konsekwencji w przyszłości.
Myślenie strategiczne bazuje m.in. na świadomości swoich mocnych i słabych stron oraz, co z tego wynika, na wykorzystywaniu swojego potencjału oraz minimalizowaniu ryzyka związanego ze słabościami. W ten właśnie sposób Garii Kasparow pokonał Anatolija Karpowa w rozgrywce o 13. Mistrzostwo Świata – Kasparow atakował, wykonywał szybkie ruchy oraz wywierał nieustanną presję na lubiącym spokojną, pozycyjną grę Karpowie. Ciekawym odzwierciedleniem tej historii w biznesie jest wieloletnia rywalizacja Microsoftu i Apple’a – ta druga firma wykorzystuje swoją mocną stronę, jaką są iPady oraz słabość rywala, jaką jest brak tabletów w ofercie. Wg Bloomberga, w ciągu ostatniego roku iPady ,,zaatakowały’’ rynek komputerów stacjonarnych i obniżyły ich sprzedaż u Microsofta bardziej niż Macintosh!
Szachy kształtują u graczy również wytrwałość, cierpliwość i determinację. Do osiągnięcia znaczącego sukcesu niezbędne jest włożenie dużego wysiłku, wieloletni trening oraz wiele poświęceń. Pojedynki przy szachownicy są kwintesencją długotrwałych przygotowań, analiz meczów przeciwników, ich stylów gry i charakterów. Po każdej rozgrywce warto dogłębnie przemyśleć swoje posunięcia, aby w przyszłości poprawić błędy. Szachowi mistrzowie zdają sobie sprawę, że na szachownicy możliwych jest kilka dobrych ruchów, jednak aby pokonać przeciwnika, trzeba wybrać ten najlepszy. Podobnie jest w biznesie – aby osiągnąć i, co najważniejsze, utrzymać przewagę konkurencyjną nad rynkowymi przeciwnikami nie należy się spieszyć i podejmować pochopnych działań, ale każdy ,,ruch’’ dokładnie zanalizować i zaplanować.
Rozgrywki szachowe uczą także przegrywania. Każdy ,,wirtuoz szachownicy’’ zanim odniósł sukces na światowym poziomie i stał się mistrzem, wcześniej odniósł niezliczoną ilość porażek. Jeśli jednak czujemy, że szachy to nasza pasja, najważniejsze jest, aby się nie zniechęcać i próbować do skutku. Michał Kanarkiewicz radzi, aby każdą przegraną traktować nie jako porażkę, a lekcję, i wyciągać z niej ważne wnioski na przyszłość. Takie osobiste doświadczenie jest bezcenne, a satysfakcja z upragnionego zwycięstwa będzie naprawdę ogromna! Zarówno w szachach, jak i biznesie, wielu zdarzeń nie można przewidzieć, jednak ważna jest pewność siebie, otwartość na nowe doświadczenia oraz odwaga w podejmowaniu decyzji.
Więcej o związku gry w szachy z sukcesem w biznesie i w życiu Michał Kanarkiewicz napisał w swojej najnowszej książce pt. ,,Strategie szachowych mistrzów w biznesie’’. Autor w przystępny sposób przechodzi krok po kroku po szachowej metaforze wskazując, jak wykorzystać analogię do królewskiej dyscypliny w strategicznym myśleniu, prowadzeniu biznesu i organizowaniu skutecznego działania. Michał Kanarkiewicz prowadzi również szkolenia dla korporacji właśnie z wykorzystaniem metafory gry w szachy – z jego wiedzy skorzystali już m.in. firmy takie jak: Volvo, Siemens, PZU czy EY.
Poniżej znajduje się tabela zawierająca przykładowe analogie pomiędzy kompetencjami szachowymi a działaniami w życiu i biznesie (z ww. książki):
KOMPETENCJA SZACHOWA |
ZASTOSOWANIE W ŻYCIU |
ZASTOSOWANIE W BIZNESIE |
Analiza pozycji szachowej | Analiza codziennych decyzji osobistych i zawodowych | Analiza scenariuszy |
Wyznaczanie strategii szachowej i jej realizacja | Umiejętność planowania i wdrażania planów w życie | Zarządzanie przez cele (MBO), zarządzanie zorientowane na rezultaty (ROM) |
Przewidywanie i analizowanie przyszłych pozycji szachowych | Przewidywanie konsekwencji podjętych decyzji | Estymowanie planów strategicznych |
Adaptacja do potencjalnych planów przeciwnika | Realistyczne podejście do planów wynikające z analizy sytuacji | Zarządzanie ryzykiem |
Analiza partii szachów i wyciągnięcie lekcji na kolejne rozgrywki | Wyciąganie wniosków z przeszłych doświadczeń | Nauka przez doświadczenie – real case study |