Obcokrajowcy na rynku pracy sezonowej w Polsce

Wakacje to nie tylko czas odpoczynku, ale także moment, kiedy wzrasta zapotrzebowanie na pracę sezonową. Pracownicy, którzy podejmują się zajęć dorywczych, są teraz szczególnie poszukiwani. Korzystają z tego obcokrajowcy, którzy chętnie przyjeżdżają do pracy w Polsce z sąsiednich i dalszych krajów.

Praca sezonowa w Polsce już od dawna jest atrakcyjnym wyborem dla obcokrajowców np. ze Wschodu. Jest to podyktowane bliskością geograficzną, łatwością w komunikacji, podobną mentalnością i przede wszystkim korzyściami ekonomicznymi. W Polsce można po prostu zarobić lepiej niż np. w Ukrainie, czy na Białorusi.  Obcokrajowcy chętnie przyjeżdżają do Polski, aby pracować sezonowo w różnych sektorach gospodarki, takich jak rolnictwo, budownictwo, gastronomia, turystyka i opieka nad osobami starszymi – zauważa Yulia Zachorodna z Grupy VIPoL, agencji pracy tymczasowej pośredniczącej między obcokrajowcami a polskimi pracodawcami. Nadal najliczniejszą grupą sezonowych pracowników w Polsce są Ukraińcy, choć od wybuchu wojny w tym kraju, z oczywistych przyczyn mocno spadła liczba mężczyzn. Ukrainki są jednak również coraz bardziej aktywne zawodowo, stanowiąc 90% polskiego rynku pracy wśród legalnie pracujących u nas cudzoziemców. Inne pracujące w Polsce nacje to np. mieszkańcy Białorusi, Gruzji, Mołdawii i Armenii. Znajdziemy także pracowników z Chin, Wietnamu, Tajlandii i innych krajów – ale są to już mniej liczne grupy. Jak podaje MRiPS w latach 2020-2022 do powiatowych urzędów pracy złożono 995 547 wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemcom – najwięcej, bo aż 591 472 – w województwie mazowieckim, w tym 460 063 umów o pomocy przy zbiorach, 118 513 umów zlecenia, 8036 umów o pracę i 4476 umów o dzieło.

Główne powody, dla których obcokrajowcy wybierają pracę sezonową w Polsce:

• Lepsze zarobki: wiele sezonowych miejsc pracy w Polsce oferuje stawki wynagrodzenia, które są atrakcyjne w porównaniu do zarobków np. w Ukrainie. To przyciąga osoby, które chcą poprawić swoją sytuację finansową.
• Bliskość geograficzna: im bliżej znajduje się kraj pochodzenia potencjalnego pracownika, tym częściej decyduje się na wyjazd do pracy sezonowej. Podróż ma być tania, a lokalizacja na tyle wygodna, by łatwo było dostać się w wybrane miejsce i z niego wyjechać w razie potrzeby.
• Łatwość komunikacji: praca w Polsce popularna jest wśród cudzoziemców, którzy mają podobny język, np. język polski i ukraiński są językami z grupy języków słowiańskich, co ułatwia komunikację między pracownikami a pracodawcami. Polacy nieźle operują też językiem angielskim i rosyjskim – a to z kolei przyciąga np. Gruzinów czy Wietnamczyków.
• Podobna mentalność i korzenie kulturowe: to również istotny czynnik, który ma wpływ na wybór Polski jako miejsca do pracy. Bliskość kulturowa pomaga w integracji.
• Różnorodność sektorów pracy: Polska oferuje różnorodne sezonowe miejsca pracy, od prac rolniczych po turystykę. Daje to obcokrajowcom możliwość wyboru pracy, która najlepiej odpowiada ich umiejętnościom i preferencjom.
• Ułatwienia administracyjne, np. status uchodźcy, czy brak konieczności wizy dla Ukraińców: Od czerwca 2017 roku obywatele Ukrainy mogą korzystać z ruchu bezwizowego do krajów strefy Schengen, w tym Polski, na okres do 90 dni. To ułatwia wyjazd do pracy sezonowej.
• Dobrze rozwinięty rynek pracy sezonowej: Polska ma rozbudowany rynek pracy sezonowej, szczególnie w sektorach rolnictwa i budownictwa. To oznacza, że zawsze istnieją możliwości zatrudnienia w tych dziedzinach.
• Inne czynniki typu gościnność, otwartość, atrakcje turystyczne: również przyciągają kandydatów do pracy sezonowej. Taki rodzaj pracy to też często okazja do zwiedzenia nowych miejsc, połączenia przyjemnego z pożytecznym.

Zatrudniając się w Polsce, wielu obcokrajowców korzysta z usług sprawdzonej agencji pracy tymczasowej, która zajmuje się wszystkimi formalnościami i często również załatwieniem zakwaterowania – mówi ekspertka z Grupy VIPoL.  Oczywiście zdarzają się też tacy, którzy poszukują pracy sezonowej na własną rękę, wyszukując oferty przez internet lub po prostu sprawdzając opcje dostępne z ulicy. Według mnie, dla pracownika sezonowego lepszą opcją jest jednak pośrednik – poza stawieniem się na czas do pracy i sumiennym wykonywaniem obowiązków, nie trzeba się martwić dopilnowaniem umowy, czy upewniać się, że wszystkie formalności załatwione są zgodnie z prawem. Tym bardziej, że przepisy dotyczące pracy sezonowej ulegają ciągłym zamianom. Agencja pracy pomaga też w nagłych sytuacjach, a także pośredniczy w kontakcie z pracodawcą w razie np. barier językowych, czy nieprzywidzianych okolicznościach.

W Polsce najchętniej zatrudniani są pracownicy z Ukrainy, doceniani za pracowitość, elastyczność i chęć nauki języka polskiego. Z ostatnich badań „Barometru Polskiego Rynku Pracy” wynika, że 49% polskich firm ma dobre nastawienie do zatrudniania uchodźców z Ukrainy. 56% z nich zatrudnia pracowników z Ukrainy na stanowiskach niższego szczebla, a 32% na średnim szczeblu.  Obserwujemy, że polscy pracodawcy są coraz bardziej otwarci i widzą coraz większy sens w pomaganiu cudzoziemcom, którzy chcą w Polsce pracować – podkreśla przedstawicielka Grupy VIPoL. Umożliwienie pracy sezonowej jest nie tylko mądrym wsparciem dla kandydata, ale też wielką korzyścią dla samego pracodawcy, który zyskuje dobrego i lojalnego pracownika, doceniającego swoje nowe miejsce pracy.

W integracji między pracownikami a pracodawcami pomagają takie akcje jak Pracodawca bez Granic Fundacji VIPoL Wspieramy Razem. To kampania łącząca pracowników i pracodawców ponad granicami, obalająca stereotypy, ułatwiająca nawiązanie współpracy międzynarodowej na poziomie zwykłych obywateli z różnych krajów.  Celem pierwszej edycji, która jest skierowana do pracodawców, zatrudniających uchodźców z Ukrainy, jest odwdzięczenie się Polakom za zryw serc oraz zasypanie uprzedzeń i barier między współpracującymi stronami – podsumowuje Yulia Zachorodna. Inicjatywa „Pracodawca bez Granic” to pomost między narodowościami i kulturami i sposób na kształtowanie bardziej zrównoważonego i harmonijnego otoczenia zawodowego.

Grupa VIPoL www.vipolgroup.eu – to agencja pracy tymczasowej, która oferuje m.in. leasing unikalnych specjalistów oraz pracowników fizycznych. Firma, działająca na polskim rynku od 2010 roku, zapewniła pracę dziesiątkom tysięcy osób. Zespół tworzą profesjonaliści w dziedzinach HR, zarządzania biznesowego oraz prawa dotyczącego zatrudnienia i legalizacji pobytu obcokrajowców. Misją firmy pod hasłem „Pracujemy razem” jest łączenie ludzi w relacjach zawodowych ponad granicami państw, zapewniając obcokrajowcom szansę na godne życie. Biura grupy VIPoL znajdują się w Polsce, w Niemczech i na Ukrainie.

Fundacja VipoL Wspieramy Razem www.fundacjavipol.eu – powstała po to, by monitorować sytuację w polskich firmach, zatrudniających obcokrajowców oraz reagować na bieżące zapotrzebowanie osób i podmiotów nawiązujących współpracę. Fundacja składa się zarówno z Polaków, jak i Ukraińców – ludzi, którzy pracują razem już od 2014 roku i świetnie znają wzajemne oczekiwania. Fundacja podejmuje różnorodne inicjatywy, mające na celu aktywizację i integrację społeczną, przeciwdziałanie wykluczeniu, a także uproszczenie procedur zatrudniania obcokrajowców. Ponadto udziela wsparcia pracownikom i edukuje przedsiębiorców otwartych na zatrudnianie kandydatów spoza Polski.