Ekozakupy i ekoinwestycje Polaków po dwóch latach pandemii

Jak wynika z badania pt. Ekoprodukty i zielone usługi finansowe przeprowadzonego w lutym br. na zlecenie Fundacji THINK i Fundacji Citi Handlowy im. L. Kronenberga, codzienne zachowania konsumenckie większości Polek i Polaków wróciły do poziomu sprzed marca 2020 r. lub są takie same jak przed pandemią. Popularność ekoproduktów w pewnym stopniu osłabiła wysoka inflacja, która poważnie nadwyręża domowe budżety. Badanie zrealizowano we współpracy z Uniwersytetem Warszawskim.  

– Co roku ustalany jest dzień, w którym ludzkość wykorzystuje całą dostępną pulę zasobów naturalnych, jakie Ziemia może odbudować w ciągu roku (tzw. Dzień Długu Ekologicznego). W Polsce życie na tzw. kredycie ekologicznym rozpoczęło się w tym roku już 2 maja, podczas gdy pół wieku temu ten dzień przypadał na koniec grudnia dla całego świata. Powyższa różnica pokazuje, jak duża zmiana zaszła w naszym modelu konsumpcji i jak ten model okazał się nieefektywny z punktu widzenia m.in. ponoszonych kosztów środowiskowych. Dodatkowo, szereg naukowych raportów dowiodło, że za największe zmiany klimatyczne w ostatnich kilkudziesięciu lat odpowiada działalność człowieka. W związku z tym, tak bardzo istotne są nasze indywidualne zachowania w kontekście powstrzymania trendu niekorzystnych zmian wpływu człowieka na funkcjonowanie naszej planety, ponieważ nie ma innej alternatywy, a celem jest nasz dobrostan – komentuje Adam Piotrak, Dyrektor Biura Relacji Inwestorskich banku Citi Handlowy.

Chcemy kupować ekoprodukty?

25% Polaków deklaruje, że dziś kupuje więcej produktów z metką eko, a 20% przyznało, że robi ekozakupy rzadziej niż dwa lata temu. To oznacza, że pandemia nie wpłynęła na wszystkich w ten sam sposób. Z jednej strony obudziła w społeczeństwie chęć dbania o środowisko, a tym samym własne zdrowie, z drugiej zaś pociągnęła za sobą wzrost inflacji i spadek dochodów wielu gospodarstw domowych.

Wyniki badania wskazują, że gorsza sytuacja ekonomiczna ma wpływ na gotowość zakupu ekoproduktów. Ponadto, ekologiczne zakupy zależą od płci, wieku i wykształcenia – częściej robią je kobiety, osoby w wieku powyżej 50 lat oraz te z wyższym wykształceniem.

– 44% Polaków zadeklarowało, że celowo kupuje ekologiczne produkty, ale tylko 14% zadeklarowało, że jest gotowe za nie dopłacić. Pozostałe 30% kupuje ekologiczne produkty tylko, jeśli są w cenie nie wyższej niż ich nieekologiczne odpowiedniki. Ponadto niemal połowa Polaków nie kupuje świadomie ekologicznych produktów, jedynie wtedy, gdy znajdują się one w ich koszyku tylko przypadkiem.

Co ciekawe, kupowanie ekologicznych produktów częściej deklarują kobiety (50%) niż mężczyźni (40%), osoby w wieku 55 lat i więcej (53%) niż osoby młodsze (ok.40%) oraz osoby o wyższym wykształceniu (ok. 50%) niż o średnim (42%) lub podstawowym (24%) – podkreśla autorka raportu dr Katarzyna Sekścińska,Adiunkt w Katedrze  Psychologii Biznesu i Innowacji Społecznych, Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego

Ekologiczny pojazd? Czemu nie!

Co dziesiąty Polak kupił lub planuje kupić samochód lub motocykl z napędem elektrycznym. Takie deklaracje złożyło więcej mężczyzn niż kobiet oraz respondentów z wyższym i średnim wykształceniem. Nabycie jednośladu najczęściej rozważają osoby w wieku 35-44 lata, co jest naturalną konsekwencją etapu życia oraz możliwości zdrowotnych.

Energia przyjazna środowisku

Badanie wskazuje również jakie ekologiczne inwestycje związane z pozyskiwaniem energii cieszą się w naszym kraju największym zainteresowaniem. Na pierwszym miejscu są panele fotowoltaiczne, które zrealizował lub zamierza to zrobić co siódmy Polak, a na drugim – z wynikiem 8% – pompy ciepła i kolektory solarne.

Zielone produkty finansowe

Autorzy badania sprawdzili również wiedzę Polaków na temat oferowanych przez banki pożyczek czy kredytów dedykowanych ekoinwestycjom. Okazuje się, że 40% respondentów w ogóle o nich nie słyszało, a co trzeci wie, czym są zielone produkty finansowe. Ta wiedza rośnie zarówno z wiekiem, jak i wykształceniem. Zakup ekoproduktów, które mogą być finansowane z „zielonego kredytu” deklaruje 11% badanych, jednak tylko co szósty z nich skorzystał lub zamierza skorzystać z dedykowanego na ten cel produktu finansowego. Tak niski odsetek wynika z dwóch powodów. Po pierwsze, nie każdy potrzebuje zewnętrznych środków do sfinansowania zakupu czy inwestycji. Po drugie, część potencjalnych ekoinwestorów nie ma wiedzy nt. zielonych produktów bankowych lub nie jest do nich przekonana.

– Pandemia sprawiła, że wielu Polaków stało się mniej wrażliwych na tematy związane z dbaniem o środowisko. Na pierwszy plan wysunęły się bowiem inne istotne sprawy, związane z ochroną przed zachorowaniem. Nieodłącznym elementem naszego codziennego życia stały się jednorazowe rękawiczki, maseczki, dodatkowe plastikowe torebki w sklepach. To oczywiście spowodowało wzrost produkcji niebiodegradowalnych śmieci. Teraz, gdy większość obostrzeń została zniesiona i mamy nadzieję na powrót do normalności, warto przyjrzeć się postawom i zachowaniom proekologicznym Polaków. Dbanie o środowisko jest bowiem cały czas tematem bardzo ważnym i jako taki powinien być na stałe obecny w debacie publicznej – mówi Anna Bichta, Prezeska Fundacji Think!.

Badanie „Ekoprodukty i zielone usługi finansowe oczami polskiego konsumenta 2022”

Badanie jest elementem Programu Rozwoju Przedsiębiorczości realizowanego, przez Fundację Think! w partnerstwie merytorycznym z Fundacją Citi Handlowy im. L. Kronenberga. Program jest finansowany przez Citi Foundation. Badanie zostało zrealizowane we współpracy merytorycznej z Wydziałem PsychologiiUniwersytetu Warszawskiego